Op de foto klikken om alle foto’s te bekijken.

Afsluitende bijeenkomst zomerseizoen dienstgroep 2 op 26 oktober 2019.

Het is al weer een paar jaar geleden, dat we met onze dienstgroep als afsluiting van het zomerseizoen, een etentje organiseerden in het bezoekerscentrum van het Kazemattenmuseum op Kornwerderzand. Geen catering of Chinees het eten laten bezorgen, nee, iedereen bereidde iets lekkers voor de maaltijd. Eerst natuurlijk koffie met wat lekkers, dan aan de borrel en uiteindelijk met z’n allen aan de maaltijd.  Een ongelooflijk gezellig gebeuren was dit altijd, dat tot in de late uurtjes duurde! En dan in het pikkedonker over het terrein terug naar de auto’s. Dat had wel wat vond ik.

Jaren niet meer gedaan en dan komt er plotsklaps een mailtje binnen met de uitnodiging om het zomerseizoen af te sluiten met een gezellig samenzijn bij Harm en Hennie Koops in Schettens op zaterdagmiddag. Een van de aanleidingen is, dat Harm onlangs 75 jaar is geworden en dat is inderdaad een feestje waard!!! Omdat de groep groter is gegroeid en de ruimte het niet toelaat, zijn deze keer de partners van de vrijwilligers niet aanwezig. We zijn evengoed nog met 18 personen in totaal! Een grote club dus, maar voor iedereen is plaats. Alles staat klaar als we binnenkomen. We beginnen met koffie/thee met oranjekoek. Dan worden we uitgenodigd om naar de kerk te gaan, niet om een dienst bij te wonen, maar de kerk te bezichtigen en dan vooral de grafkelder, waarover zo dadelijk meer.

Andre Buwalda, kerkrentmeester, vertelt het hele verhaal van de ontdekking van deze grafkelder tijdens restauratiewerkzaamheden. Een werkelijk ongelooflijk verhaal. In het portaal van de kerk hing al jaren een helm met daarbij een degen/rapier. Deze helm en degen hebben de eeuwen overleefd en hingen vanaf van het eind van de 19e eeuw in de nieuwe toren van de kerk. Toen Jeroen Punt van het Nationaal Militair Museum deze zeer zeldzame helm in 2017 ontdekte, startte hij direct een zoektocht die zekerheid bracht over de toenmalige eigenaar: Schelte van Aysma, een Friese officier die tijdens de Tachtigjarige Oorlog vocht in de legers van de Oranjeprinsen Maurits en Frederik Hendrik. Beide zijn in bruikleen gegeven aan het Nationaal Militair Museum te Soest en er kwam  een 3D kopie voor terug in de kerk. De helm moet een bijzondere status voor Schelte hebben gehad, omdat deze identiek op zijn grafsteen staat afgebeeld in een soort nisje.

Schelte van Aysma werd geboren omstreeks 1578 in Beetgum, waarschijnlijk op Aysma State aldaar. Hij was militair in het Staatse leger en overleed tijdens het beleg van Breda op 23 augustus 1637. Hij woonde in het Friese dorp Schettens op de Osinga State, welke hij door het huwelijk in 1612 met Tjemck van  Osinga had verkregen. Schelte werd benoemd tot Kolonel op 16 januari 1637, in het jaar van zijn overlijden. Schelte Hotzes van Aysma kwam uit een adellijke familie, waar eeuwenlang officieren uit voortkwamen. De edelman maakte als militair carrière in de onafhankelijkheidsstrijd tegen de Spanjaarden. Zo was hij de oprichter en eerste commandeur van vesting Nieuweschans. In 1637 sneuvelde hij als kolonel tijdens het Beleg van Breda; hoe hij precies om het leven kwam is nooit opgehelderd. Na zijn overlijden is hij begraven in de Hervormde kerk van Schettens onder een enorme grafzerk welke nog steeds aanwezig is.

Begin januari 2017 werd tijdens restauratiewerkzaamheden de grafkelder ontdekt, exact onder zijn grafzerk. De kelder is toegankelijk gemaakt voor publiek. In maart 2018 werd na een DNA-onderzoek bekendgemaakt dat van de vijf gevonden skeletten in de grafkelder er één 100% zeker Schelte van Aysma was. Dit was mogelijk geworden door een DNA-vergelijking te maken met het enige nog levende mannelijk familielid, een Lauta van Aysma uit Apeldoorn, 12e generatie na Schelte.

Een fantastisch verhaal met een prachtig slot, want op 23 mei 2018, bijna vier eeuwen na zijn dood en anderhalf jaar nadat zijn graf door een lange reeks van toevalligheden werd herontdekt, is Schelte van Aysma met militaire eer naar zijn gerestaureerde graf gebracht, waarbij Defensie en het Friese plaatsje Schettens de commandant uit de Tachtigjarige Oorlog vanmiddag opnieuw hebben geëerd. Een afvaardiging van zijn eigen Johan Willem Friso-regiment begeleidde de voormalig commandant op een affuit, samen met twee trompettisten en vier drummers. Zij zijn het oudste regiment van Nederland en Schelte was kolonel van de voorloper ervan. De stoffelijke resten van Schelte liggen in een kopie van zijn oorspronkelijke lijkkist, het ijzerbeslag is gemaakt van omgesmolten resten van het origineel.

Ademloos hebben we geluisterd en dan mogen we in kleine groepjes afdalen in de grafkelder, waar nu twee kisten staan: van Schelte en zijn vrouw. Echt heel bijzonder om dit te kunnen zien! Voor wie nog meer over deze geschiedenis wil weten, ga maar even googelen op Schettens en je vindt teksten, maar ook video’s van de bijzondere herbegrafenis.

Dan gaan we nog de slaapgelegenheid helemaal boven in de toren bekijken. Een luxe B&B in de voormalige uurwerkkamer, in de zijkamer een badkamer en in de voormalige consistorie de ontbijtkamer. Een wel héél unieke plek om de nacht door te brengen!

En dan terug naar huis, waar heerlijke geuren ons al tegemoet komen. Eerst aan de borrel met een hapje en later óf aan de courgettesoep óf groentesoep, alles klaargemaakt door Hennie. Broodjes erbij en we zitten te smullen en……dan is het even wat stiller, want het spreekwoord zegt het al: “als katjes muizen, dan mauwen ze niet”. Wat hebben we een prachtige middag en gedeeltelijke avond gehad bij Harm en Hennie! Wat hebben ze zich voor ons uitgesloofd! Echt geweldig! Onze dank is dan ook heel groot!!!